"Νομοσχέδιο Μητσοτάκη": αντισυνταγματικές διατάξεις

Σοβαρές ενστάσεις και επιφυλάξεις για τη συνταγματικότητα του Νομοσχεδίου Μητσοτάκη «Διοικητικές Απλουστεύσεις ― Καταργήσεις, Συγχωνεύσεις Νομικών Προσώπων και Υπηρεσιών του Δημόσιου Τομέα ― Τροποποίηση διατάξεων του π.δ. 318/1992 (Α΄161) και λοιπές ρυθμίσεις» εκφράζει το Τμήμα Νομοτεχνικής Επεξεργασίας Σχεδίων και Προτάσεων Νόμων της Βουλής. 

Ειδικότερα, η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής θέτει ευθέως ζήτημα αντισυνταγματικότητας της  διαθεσιμότητας και των απολύσεις των δημοσίων υπαλλήλων που προβλέπονται στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης για τις συγχωνεύσεις και τις καταργήσεις φορέων του Δημοσίου. Το ίδιο διαπιστώνει και για την απόλυση χωρίς αποζημίωση αλλά και για το άρθρο 43 (έλεγχος συμβάσεων ΙΔΑΧ).

Ειδικότερα για το άρθρο 43 (επανέλεγχος συμβάσεων αορίστου χρόνου) η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής σημειώνει:

Κατά την προτεινόμενη διάταξη, «[ο]ι σχέσεις εργασίας υπαλλήλων οι οποίες μετατράπηκαν σε αορίστου χρόνου λύονται αυτοδικαίως, ανεξαρτήτως του χρόνου που παρήλθε από τη μετατροπή, σε περίπτωση που διαπιστωθεί, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του παρόντος, ότι κατά το χρόνο μετατροπής, δεν συνέτρεχαν οι προβλεπόμενες κατά περίπτωση προϋποθέσεις μετατροπής ή ότι δεν τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία, και οι θέσεις τους καταργούνται».

Συμφώνως προς την αρχή της νομιμότητας, επιτρέπεται ελευθέρως η ανάκληση των παράνομων ατομικών διοικητικών πράξεων, ανεξαρτήτως από το εάν έχουν απορρεύσει από αυτές δικαιώματα των διοικουμένων, εφόσον, όμως, η ανάκλησή τους γίνει εντός ευλόγου χρόνου από την έκδοσή τους (ΣτΕ 1334/2009, ΣτΕ 2904/2008), ήτοι, εντός, καταρχήν, πενταετίας από την έκδοσή της (άρθρο μόνο του α.ν. 261/1968). Πάντως, τυχόν υπέρβαση του εύλογου χρόνου ανάκλησης διοικητικής πράξης κρίνεται από το αρμόδιο δικαστήριο κατά περίπτωση (βλ. ΣτΕ 1051/2008, ΣτΕ 227/2006, καθώς και Επ. Σπηλιωτόπουλο, Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, 2011, σελ. 186).

Μετά την παρέλευση του εύλογου χρόνου, δεν επιτρέπεται η ανάκληση των παράνομων επωφελών ατομικών πράξεων, των πράξεων, δηλαδή, από τις οποίες οι καλόπιστοι διοικούμενοι απέκτησαν δικαιώματα, εκτός αν: α) το διοικητικό όργανο παρασύρθηκε στην έκδοση της πράξης από απατηλή ενέργεια του διοικουμένου που ωφελείται από την πράξη (ΣτΕ 3866/1988, 312/1994, β) υπάρχουν υπέρτεροι λόγοι δημοσίου συμφέροντος (ΣτΕ 2403/1997, 3904/2008, και γ) η ανάκληση γίνεται για λόγους συμμόρφωσης προς το περιεχόμενο απόφασης του ΣτΕ ή διοικητικού δικαστηρίου (βλ., σχετικώς, ΣτΕ 759/1987, καθώς και Επ. Σπηλιωτόπουλο, όπ. π., σελ. 187).

Συναφώς, μάλιστα, έχει κριθεί (βλ., ΣτΕ 1358/2011, ΣτΕ 1334/2009) ότι δεν είναι επιτρεπτή η, μετά πάροδο εύλογου χρόνου από την έκδοσή τους, ανάκληση ευνοϊκών για τους ασφαλισμένους πράξεων των ασφαλιστικών οργανισμών, έστω και παρανόμων, από τις οποίες αυτοί απέκτησαν καλοπίστως δικαιώματα, υπό τη βασική προϋπόθεση ότι οι ευνοϊκές αυτές πράξεις εκδόθηκαν, χωρίς να υπάρχει κακόπιστη συμπεριφορά, ενέργεια ή παράλειψη του ασφαλισμένου έναντι του ασφαλιστικού οργανισμού.

Υπό το φως των ανωτέρω, και συμφώνως προς νομολογία επί συναφών ζητημάτων, μετά την πάροδο εύλογου χρόνου, δεν φαίνεται επιτρεπτή η αυτοδίκαιη λύση των σχέσεων εργασίας υπαλλήλων, οι οποίες μετατράπηκαν σε αορίστου χρόνου, έστω και αν κατά το χρόνο μετατροπής δεν συνέτρεχαν οι προβλεπόμενες κατά περίπτωση προϋποθέσεις μετατροπής – ή δεν τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία –, υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι η εν λόγω μετατροπή έγινε χωρίς να υπάρχει κακόπιστη συμπεριφορά, ενέργεια ή παράλειψη του υπαλλήλου.

ΝΔ και ΠΑΣΟΚ: συνταγματικό το Νομοσχέδιο - Απορρίφθηκε ένσταση του ΣΥΡΙΖΑ

Με βάση και την Έκθεση του Επιστημονικού Συμβουλίου της Βουλής αλλά και τη γενικότερη δημόσια τοποθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ για το θέμα, κατατέθηκε ένσταση αντισυνταγματικότητας κατά τη χθεσινή συζήτηση του Νομοσχεδίου. 

Η ένσταση απορρίφθηκε από την μνημονιακή "πλειοψηφία" (ΝΔ και ΠΑΣΟΚ) που επικαλέστηκαν τη γνωστή επωδό «του υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος». 

Υπέρ της ένστασης αντισυνταγματικότητας του κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ, τάχθηκαν  οι Ανεξάρτητοι Έλληνες (ΑΝΕΛ), η ΔΗΜΑΡ και το ΚΚΕ. 

(Σημειώνεται ότι οι νεοναζιστές της ΧΑ δεν μετείχαν της συζήτησης περί αντισυνταγματικότητας και απείχαν από τη σχετική ψηφοφορία, κάνοντας έτσι πλάτες σε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ)

Ολόκληρη την Έκθεση επί του Νομοσχεδίου μπορείτε να διαβάσετε εδώ