Ας υπερασπιστούμε την αλήθεια
Στον χώρο του πολιτισμού δεν είχαμε
συνηθίσει, όπως στην υπόλοιπη δημόσια σφαίρα, την διασπορά fake news. Φαίνεται τις τελευταίες ημέρες, ότι
ήρθε και η σειρά μας. Με αφορμή την παραχώρηση δημόσιων ακινήτων στην ΕΤΑΔ ΑΕ (Υπερταμείο)
στο Ν. Χανίων, είδαμε πρωτοσέλιδα, ανακοινώσεις, δελτία τύπου από κόμματα και
πολιτικά πρόσωπα, που διατύπωναν τον αποτροπιασμό τους για την αλλαγή ιδιοκτήτη
από το Δημόσιο στο Υπερταμείο του συνόλου της πολιτιστικής κληρονομιάς της
χώρας.
Πραγματικά αν υπήρχε αυτό το
ενδεχόμενο τα πράγματα θα ήταν πολύ σοβαρά. Ας δούμε όμως την αλήθεια κι όχι το φανταστικό σενάριο. Άλλαξαν
ιδιοκτήτη μνημεία, ακόμα και η Ακρόπολη όπως βιάστηκαν να υποστηρίξουν ΝΔ και
ΚΙΝΑΛ; Υπάρχει κίνδυνος να αλλάξουν όπως οραματίστηκαν οι ίδιοι στο παρελθόν;
Ή μήπως πρόκειται για σκόπιμη
παραφιλολογία με μοναδικό σκοπό να δημιουργηθούν εντυπώσεις και να αποκομίσουν
διάφοροι κύκλοι, ο καθένας κατά τις επιδιώξεις του, πολιτικά και συνδικαλιστικά
οφέλη;
Την απάντηση την δίνει το ίδιο νομικό
πλαίσιο, που επικαλούνται, όσοι σπεκουλάρουν ξεδιάντροπα. Από την εκχώρηση δημόσιας
περιουσίας στο Υπερταμείο εξαιρούνται ρητά ανάμεσα στ’ άλλα αρχαιολογικοί χώροι
και μνημεία. Ας σημειωθεί και κάτι άλλο για να υπάρχει πλήρης η εικόνα. Εκτός
από τα μνημεία κυριότητας του ελληνικού δημοσίου υπάρχουν και πολλά άλλα που ιδιοκτήτες
τους είναι ΝΠΙΔ, ΝΠΔΔ, ιδιώτες, ιδρύματα κλπ. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα
είναι οικίες πχ. νεοκλασικά, που έχουν κηρυχθεί νεώτερα μνημεία. Αυτονόητα και
η εν λόγω κατηγορία δεν μπορεί να αλλάξει ιδιοκτησιακό καθεστώς, καθώς αποτελεί
ιδιωτική περιουσία και η ΕΤΑΔ Α.Ε. θα διαχειρίζεται μόνο ακίνητα του Ελληνικού
Δημοσίου.
Τι κρύφτηκε πίσω από τον
επικοινωνιακό κουρνιαχτό, σκοπίμως, κατά την άποψη μας; Η απλή αλήθεια. Δεν μεταγράφηκαν
στην ΕΤΑΔ Α.Ε. μνημεία και αρχαιολογικοί χώροι. Δόθηκε λίστα με ΚΑΕΚ
ακινήτων, ώστε να γίνει ο αναγκαίος έλεγχος, να διαπιστωθεί, ποια ανήκουν στην
κατηγορία των εξαιρεσίμων, που προβλέπει ο νόμος και να μην προχωρήσει για τα
συγκεκριμένα δημόσια ακίνητα η πράξη μεταβίβασης της κυριότητας στην ΕΤΑΔ Α.Ε.
Την ώρα λοιπόν, που ορισμένοι
κινούμενοι από πολιτική και μόνο σκοπιμότητα, διέσπειραν fαke news για το επαπειλούμενο έγκλημα έναντι
της πολιτιστικής κληρονομιάς, την ίδια στιγμή απέκρυψαν, ότι δεν έχει
συντελεστεί καμία πράξη μεταγραφής, δεν έχει αλλάξει ιδιοκτησιακό καθεστώς
κανένα μνημείο και αρχαιολογικός χώρος και το
κυριότερο δεν πρόκειται να αλλάξει, ακριβώς γιατί τα συγκεκριμένα
εξαιρούνται από την διαδικασία αλλαγής ιδιοκτησίας. Ακόμα περισσότερο. Δεν
πρόκειται να επιστραφεί κανένα μνημείο – αρχαιολογικός χώρος από την ΕΤΑΔ Α.Ε.
στο Υπουργείο Πολιτισμού γιατί δεν μπορεί να υπάρξει πράξη μεταβίβασης - αλλαγής ιδιοκτησίας προς την ΕΤΑΔ Α.Ε. Είναι
προφανές, ότι και το επόμενο επιχείρημα, που ακούστηκε στον δημόσιο διάλογο
περί αλλαγής του καθεστώτος διαχείρισης δεν αντέχει σε κριτική, γιατί μόνος και
νόμιμος διαχειριστής της πολιτιστικής κληρονομιάς παραμένει το ΥΠΠΟΑ. Δεν
γνωρίζουμε να υπήρξε συνταγματική αναθεώρηση το τελευταίο 48ωρο, που να άλλαξε
τις συνταγματικές πρόνοιες επί του θέματος.
Με αφορμή όμως την συγκεκριμένη
υπόθεση, είναι ευκαιρία να εξετάσουμε στα σοβαρά, τα κύρια επίδικα σχετικά με
την ακίνητη περιουσία του ΥΠΠΟΑ και την καλύτερη προστασία των μνημείων και των
αρχαιολογικών χώρων. Ως Αυτόνομη Παρέμβαση στο παρελθόν έχουμε τοποθετηθεί για
το ζήτημα των καθυστερήσεων που παρατηρήθηκαν στην ολοκλήρωση του Αρχαιολογικού
Κτηματολογίου, που θα αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο τόσο για την καταγραφή των
ακινήτων όσο και των κινητών τεκμηρίων της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Την
ανάγκη για την καταγραφή του συνόλου της περιουσίας του ΥΠΠΟΑ, την ορθολογική
του αξιοποίηση προς όφελος του κοινωνικού συνόλου και του πολιτισμού, την
λειτουργία σύγχρονων δομών μέσα στο ΥΠΠΟΑ. Στο
θολό όμως περιβάλλον των fake news και της δημιουργίας εντυπώσεων, η ουσιαστική συζήτηση χάνεται.
Πολλοί φαίνεται, ότι θέλουν να
εκπαιδεύσουν τους εργαζόμενους στο ΥΠΠΟΑ αλλά και ευρύτερα τους πολίτες και
όσους αγαπούν την πολιτιστική κληρονομιά σε μισές αλήθειες και ακέραια ψέματα.
Η Αυτόνομη Παρέμβαση δεν θα τους
ακολουθήσει. Θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε την αλήθεια, όπως τόσες φορές
έχουμε κάνει.