Κι ύστερα ήρθε... ο στόλος

Το τελευταίο διάστημα, καθόλου τυχαία κατά τη γνώμη μας, επανέρχεται το ζήτημα των μεγάλων ουρών που σχηματίζονται στην είσοδο της Ακρόπολης, τις μέρες που διάφορα κρουαζιερόπλοια δένουν, για λίγες ώρες, στον Πειραιά.

Στο "έργο" παρεμβαίνουν συστηματικά διάφορα διαπλεκόμενα ΜΜΕ, τα οποία "κλαίνε και οδύρονται" για την ταλαιπωρία των τουριστών, για την "εικόνα της πατρίδας μας" και αναδεικνύουν τα "μεγάλα και χρόνια" προβλήματα (;) που "τυχαία" εντοπίζονται πάντοτε στη διαχείριση του αρχαιολογικού χώρου (δεν υπάρχουν μηχανήματα εισιτηρίων, δεν υπάρχουν πολλά εκδοτήρια, δεν υπάρχει ηλεκτρονικό εισιτήριο, δεν υπάρχουν πολλά ακυρωτικά μηχανήματα, δεν υπάρχει προγραμματισμός κλπ).

 Όμως το "σήριαλ" έχει κι άλλες ουρές...

 

1) Ο Υπ. Πολιτισμού συγκάλεσε την Τρίτη 27/8, "ευρεία σύσκεψη" για το θέμα, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων, την ηγεσία του ΥΠΠΟΑ (ποιους;), το Δημ. Παντερμαλή από το Νέο Μουσείο Ακροπόλεως (!), τον Πρόεδρο του ΤΑΠΑ κα τον αρχιφύλακα της Ακρόπολης. Το αποτέλεσμα της σύσκεψης, που έγινε στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης(!), δεν έγινε γνωστό. Ο Υπ. Πολιτισμού δεν ανακοίνωσε κάτι συγκεκριμένο μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης.

 

2) Η ΠΕΥΦΑ απουσίαζε από τη σύσκεψη (δεν κλήθηκε ή θεωρήθηκε ότι "επαρκεί" η παρουσία του αρχιφύλακα της Ακρόπολης;). Εμφανώς χολωμένη (γιατί άραγε;) εξέδωσε μια ανακοίνωση (28/6) που διαμαρτύρεται "χλιαρά". Από την ανακοίνωση ωστόσο προκύπτει κάτι ενδιαφέρον: "Η Π.Ε.Υ.Φ.Α. αποσύρεται από την καθημερινή επίμονη και επίπονη προσπάθεια δια των μελών της, για εθελοντική εκτός ωραρίου εργασία και εύχεται στην επιτροπή καλή επιτυχία στο έργο της" (Οι υπογραμμίσεις δικές μας και αφορούν στην εθελοντική εργασία...)

3) Ανάλογη σύσκεψη είχε γίνει και επί Υπουργίας Τζαβάρα, με περίπου αντίστοιχη σύνθεση, πράγμα που αποδεικνύει το μεγάλο «ενδιαφέρον» της Κυβέρνησης των Μνημονίων να βάλει χέρι στη διαχείριση των μνημείων.

Υπάρχουν μερικά σημεία που κατά τη γνώμη μας πρέπει να εντοπιστούν και να αναδειχθούν:

Α). Κάθε αρχαιολογικός χώρος (ή μουσείο) έχει συγκεκριμένες και περιορισμένες δυνατότητες υποδοχής επισκεπτών. Οι περιορισμοί αυτοί προκύπτουν από τη διαμόρφωση του χώρου (έκταση, διαδρομές), λόγους ασφάλειας τόσο των επισκεπτών όσο και της ομαλής επιτήρησης, τη μέση διάρκεια παραμονής του επισκέπτη, την πρόσβαση στο χώρο  κ.λπ. Οι παράμετροι αυτοί δεν αλλάζουν, εκτός αν παρέμβουμε και τροποποιήσουμε το χώρο, δηλαδή αποδεχθούμε ότι στο όνομα της εξυπηρέτησης των ιδιοκτητών των κρουαζιεροπλοίων πρέπει να αποδεχθούμε επεμβάσεις στον αρχαιολογικό χώρο. Για να το πούμε απλά, αφού ο αρχαιολογικός χώρος ή το Μουσείο δεν εξυπηρετούν τις εμπορευματικές αντιλήψεις και τις απαιτήσεις του εφοπλισμού, ας ανοιξουμε καμιά πόρτα ακόμη, ας φτιάξουμε καμιά "προσθηκούλα" κλπ. Πόσο απέχει η λογική αυτή από το "πανωσήκωμα του νοικοκύρη για να δώσει προίκα στην κόρη" ας το κρίνει ο καθένας μας.

Β). Η έλλειψη προσωπικού σε κάποια κρίσιμα "πόστα" (π.χ. εκδοτήρια) μπορεί εύκολα να αντιμετωπιστεί, με προσλήψεις μόνιμου προσωπικού.  Προφανώς αυτό δεν αποτελεί επιλογή της Κυβέρνησης που απολύει εργαζόμενους και διαλύει κάθε εκδοχή του Δημόσιου Τομέα. Η υποκρισία περισσεύει...

Γ). Η μη λειτουργία (ή ατελής λειτουργία) διαφόρων μηχανημάτων (αυτόματα εκδοτήρια, ακυρωτικά κλπ) μοιραία θέτει το ερώτημα αν εξ αρχής δεν κάλυπταν τις ανάγκες και προδιαγραφές (τότε γιατί επιλέχθηκαν;), αν δεν συντηρήθηκαν (γιατί;).Κι εν τέλει όσα μηχανήματα κι αν τοποθετηθούν η ροή των επισκεπτών έχει όρια. 

Δ). Η προσέγγιση του θέματος ξεκινά από μια βαθιά επαρχιώτικη και ταυτόχρονα επικίνδυνα νεοφιλελεύθερη αντίληψη: "Ο τουρίστας έχει πάντα δίκιο". Κατ' αρχήν στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν μιλάμε για το "δίκιο του τουρίστα" αλλά για την εξυπηρέτηση των εφοπλιστών της κρουαζιέρας. 

Αυτοί βολεύονται σε συγκεκριμένα ωράρια και σχεδιασμούς επισκέψεων. Ουσιαστικά, για οικονομικούς λόγους, αδειάζουν μαζικά τους τουρίστες στον Πειραιά πρωί - πρωί, τους φορτώνουν άρον-άρον σε λεωφορεία και βιάζονται να τελειώνουν για να αποπλεύσουν από τον Πειραιά για το επόμενο σταθμό της κρουαζιέρας. 

Αυτή η μεγάλη "επισκεψιμότητα" (sic) αντιστοιχεί σε μια αντίληψη "τουρισμού fast food": "Μια Ακρόπολη, μια βόλτα, μια πορτοκαλάδα στο πόδι και γρήγορα μέσα στο πλοίο". Είναι αμφίβολο αν αυτό το μοντέλο ενισχύει πραγματικά την οικονομική ζωή της πόλης, των καταστημάτων της περιοχής κλπ. Για να το πούμε απλά ο "τουρίστας δεν αφήνει τίποτα" (σε χρήμα). Είναι, κατά κάποιο τρόπο, το παράλληλο των "διακοπών all inclusive" που σε όσες περιοχές έχει κυριαρχήσει, έχει οδηγήσει στον αφανισμό των μικρών μονάδων και των περιφερειακών επιχειρήσεων.

Ε). Οι λογικές αυτές αντιμετωπίζουν την πολιτιστική κληρονομιά ως κράχτη για την προώθηση του "τουριστικού προϊόντος" και τίποτα περισσότερο. Πρόκειται για μια χυδαία εμπορευματική αντίληψη που επιχειρεί να εντάξει και να διαχειριστεί μνημεία, μουσεία και χώρους σύμφωνα με τις  ανάγκες (και απαιτήσεις) του εφοπλιστικού κεφαλαίου.

Στ). Αυτό που μεθοδικά προετοιμάζεται είναι η εκχώρηση της διαχείρισης των φιλέτων της πολιτιστικής κληρονομιάς στους ιδιώτες. Σταδιακά και με διάφορα προσχήματα managers, "ειδικοί σύμβουλοι", "εξειδικευμένα γραφεία", "εταιρείες" θα αναλάβουν να βάλουν "τάξη" και να οργανώσουν "καλύτερα" τη λειτουργία. Ένα τέτοιο μοντέλο ενώ θα διατηρεί τυπικά το δημόσιο χαρακτήρα θα έχει επί της ουσίας της ουσίας φέρει την ιδιωτικοποίηση. Ωράρια, διαχείριση κυλικείων & bar, ξεναγήσεις, πωλήσεις εισιτηρίων, "ειδικά προγράμματα", διάφορα "πωλητέα", δικαιώματα παραγωγής ντοκιμαντέρ ή άλλων οπτικοακουστικών προϊόντων, όλα θα περάσουν στην "εταιρεία διαχείρισης". Μέσα από μακροχρόνιες συμβάσεις, με "δόλωμα" την άμεση καταβολή χρημάτων, το εγχείρημα θα παρουσιαστεί ως η "λυση" στο "πρόβλημα" (που η Κυβέρνηση και η πολιτική της έχει φροντίσει να κατασκευάσει). Προφανώς πρόκειται ληστρικού τύπου ψευτο-επενδύσεις, που το μεγάλο κεφάλαιο δεν θα βάλει δραχμή τσακιστή και θα εκμεταλλευτεί έτοιμες υποδομές που έχουν κατασκευαστεί με τα χρήματα του ελληνικού λαού.

Κι αν σ' ένα πρώτο στάδιο το φυλακτικό προσωπικό δελεαστεί από διάφορα bonus και extra απολαβές (πράγμα που ως ένα βαθμό συμβαίνει και σήμερα) και οι άλλες ειδικότητες πειστούν ότι δεν θίγεται ο κρατικός χαρακτήρας των μνημείων, όταν το εγχείρημα "πετύχει" θα έρθουν οι ιδιωτικές εταιρείες φύλαξης και οι managers κάθε είδους. Για όσους έχουν αμφιβολίες ή θεωρούν το σχέδιο αυτό υπερβολικό ας ρίξουν μια ματιά στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης. Άλλωστε η παρουσία του κ. Παντερμαλή μπορεί να οφείλεται και στην ανάγκη να μεταφέρει τη "θετική εμπειρία" και τις "νέες αντιλήψεις" στη διαχείριση των Μουσείων. Ο ίδιος άλλωστε είναι θιασώτης των Μουσείων ΝΠΙΔ, όπως ο ίδιος είχε καταθέσει σε κάποια δίκη εναντίον των εργαζομένων στο ΥΠΠΟΑ, απλά ... "η κοινωνία δεν είναι έτοιμη".

Αυτά τα ολίγα!