Ανακοίνωση ΑΡΜΕ για το Νομοσχέδιο του ΟΔΑΠ 7.12.2020

 

Εν μέσω πανδημίας με την χώρα και τους εργαζόμενους να ανησυχούν για το μέλλον που συνυφαίνεται άμεσα με την πορεία της υγειονομικής κρίσης, με δημοκρατικά δικαιώματα να περιστέλλονται στο όνομα της πανδημίας (απαγορεύσεις, συγκεντρώσεων, απεργιών κλπ), με νομοσχέδια που αποσκοπούν στην κατάργηση δικαιωμάτων του κόσμου της εργασίας κατακτημένων εδώ και εκατό χρόνια όπως το οκτάωρο, με τον χώρο του πολιτισμού να πλήττεται βαρύτατα με την πανδημία να αφήνει βαρύ τον ίσκιο της, η κυβέρνηση και η υπουργός πολιτισμού χωρίς διαβούλευση με τους εργαζομένους παρά μόνο προσχηματικά, αποφάσισαν, ότι είναι η κατάλληλη στιγμή να νομοθετήσουν τον «εκσυγχρονισμό» του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων.
Αυτές τις ημέρες συζητείται στην Βουλή το σχέδιο Νόμου ««Αναδιοργάνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων και μετονομασία του σε Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων, ίδρυση ν.π.ι.δ. με την επωνυμία «Μουσείο-Ελαιοτριβείο Βρανά» στον Δήμο Λέσβου, προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς στο εξωτερικό, ρυθμίσεις για το ιστορικό μουσείο Κρήτης και το μουσείο «Φοίβος Ανωγειανάκης» και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.»
Είναι πράγματι εντυπωσιακό, ότι στην αγχώδη προσπάθεια της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ να «κλείσει τρύπες» άλλο νομοσχεδίο παρουσίασε στην αρχή σε επίπεδο δημόσιας διαβούλευσης στο διαδίκτυο κι άλλο τελικά παρουσίασε ως τελικό (;) κείμενο αιφνιδιάζοντας τους πάντες. Προσπαθούν να ψηφίσουν ένα πολυνομοσχέδιο σκούπα λες και τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή. Για τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς μπορεί, για τους εργαζόμενους στο ΥΠΠΟΑ κι ευρύτερα στον πολιτισμό σίγουρα όχι.
Νεοφιλελεύθεροι σχεδιασμοί μαζί με ξεθωριασμένα «εκσυγχρονιστικά» οράματα ανταμώνουν σ’ αυτό το σχέδιο νόμου που ανοίγει διάπλατα την πόρτα στην ιδιωτικοποίηση του μετονομαζόμενου σε ΟΔΑΠ Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων. Εξυπηρετεί όπως φαίνεται κι από την σχετική συζήτηση στην Βουλή ημέτερους, διακινδυνεύει την τύχη της πολιτιστικής κληρονομιάς, εισάγει αντεργατικές διατάξεις, κανονικοποιεί το lobbying μικρών και μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων, αλλοτριώνει την θεσμική συμμετοχή εκπροσώπου της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Προσχηματικά προβλέπει την συμμετοχή εκπροσώπου εργαζομένων στο ΔΣ, όχι όμως από το Σωματείο Εργαζομένων του ΟΔΑΠ, αλλά που θα τον ορίζει η εκλεκτή της Υπουργού ΠΟΕ ΥΠΠΟ!

Ενδεικτικά θα σταθούμε μεταξύ άλλων στις επόμενες περιπτώσεις

 Στο άρθρο 3 εδ. α δίδεται η δυνατότητα ο ΟΔΑΠ να προσφεύγει σε εξωτερικό ανάδοχο για την παραγωγή αντιγράφων διάταξη που δεν έχει κανένα λόγο να υπάρχει στον ευαίσθητο τομέα της παραγωγής ακριβών αντιγράφων από τον νέο φορέα
 Στο άρθρο 4 παρ. 3 για το πρόγραμμα εκδηλώσεων και αξιοποίησης αρχαιολογικών χώρων αναφέρεται, ότι τους όρους θα τους καθορίζει το διορισμένο από τον υπουργό ΔΣ του φορέα χωρίς να υπάρχει αναφορά στην απαραίτητη συμμετοχή των Περιφερειακών και Ειδικών Υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ που είναι εν τέλει υπεύθυνες για την διαχείριση των χώρων.
 Στο άρθρο 5 προβλέπεται τόσο η ίδρυση Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου ειδικού σκοπού το οποίο θα διαχειρίζεται τα ακίνητα που ανήκουν στον ΟΔΑΠ και στο ΥΠΠΟΑ, όσο και η απευθείας ανάθεση σε ιδιώτες επί 18μηνο των κλειστών αναψυκτηρίων. Είναι προφανές ότι η συγκεκριμένη διάταξη εισάγει με τον πιο επίσημο τρόπο την εισβολή ιδιωτών στην διαχείριση δημόσιας περιουσίας, ενώ η απευθείας ανάθεση όχι μόνο δεν επιλύει το πραγματικό πρόβλημα που υπάρχει στον χώρο της εκμίσθωσης αναψυκτηρίων αλλά θα δημιουργήσει ένα συνολικό πλέγμα «εξυπηρετήσεων» και παραχωρήσεων σε ημέτερους εις βάρος των δημόσιων εσόδων. Επιπλέον η ίδρυση του ΝΠΙΔ εντός των κόλπων του ΝΠΔΔ καθόλου δεν αιτιολογείται, έτσι αποτελεί παράδειγμα κατακερματισμού της διοικητικής ύλης και της δημιουργίας φορέων με αλληλοεπικαλυπτόμενες αρμοδιότητες, ενώ σίγουρα θα αποτελέσει δεξαμενή κακής λειτουργίας όπως έχει συμβεί και με τον αλήστου μνήμης ΟΠΕΠ, ο οποίος φτιάχτηκε για να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα συμφέρονται και ιδεολογικές αγκυλώσεις, βρίσκεται ακόμα και σήμερα στα δικαστήρια, και τελικά μόνο ζημία προκάλεσεχωρίς να προσφέρει κανένα όφελος στο Δημόσιο και στους εργαζομένους. Δεν μας εκπλήττει η επαναφορά του νέου ΟΠΕΠ από το παράθυρο, και είναι ευθύνη όλων μας να μην επαναληφθεί αυτή η κακόγουστη ιστορία
 Στο άρθρο 7 είναι εντυπωσιακό και ενδεικτικό της πολιτικής που θέλει να εφαρμόσει η κυβέρνηση στον ευαίσθητο τομέα της πολιτιστικής διαχείρισης και της διοίκησης του νέου φορέα, ότι δεν προβλέπεται η θεσμική συμμετοχή τουλάχιστον του προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Σ ένα φορέα που κατεξοχήν θα ασχολείται όπως και στο παρελθόν με την πολιτιστική κληρονομιά για τους συντάκτες του νομοσχεδίου θεωρείται περιττή η θεσμική συμμετοχή στο ΔΣ του ανώτατου στελέχους της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας!
 Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται τον ρόλο των εργαζομένων στον Δημόσιο τομέα η κυβέρνηση και η υπουργός πολιτισμού φαίνεται ανάγλυφα στην παρ. 3 του άρθρου 11 όπου προβλέπεται, ότι για την υποβοήθηση του έργου του προέδρου του ΔΣ (σ΄ έναν οργανισμό με 300 οργανικές θέσεις) συστήνονται δύο θέσεις μετακλητών καθώς και δύο θέσεις συμβούλων με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου. Τακτοποίηση ημετέρων, άσκοπη δαπάνη πόρων, αναβίωση του κράτους των δικών μας παιδιών, με πρόσχημα τον «εκσυγχρονισμό»
 Στο άρθρο 14 για τα έσοδα ενδιαφέρον παρουσιάζει η διατύπωση που αφήνει διάπλατα ανοιχτό το παράθυρο υπηρεσίες που μέχρι σήμερα αποτελούσαν δημόσιο και δωρεάν αγαθό όπως για παράδειγμα εκπαιδευτικές δράσεις από το ΥΠΠΟΑ να επιβαρύνονται με κάποιου είδους τέλος ή εισιτήριο. Είναι προφανές, ότι οι εργαζόμενες και οι εργαζόμενοι στο ΥΠΠΟΑ δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με την αθώα σε πρώτη φάση διατύπωση, που ουσιαστικά οδηγεί σε εμπορευματοποίηση δημόσιων και κοινωνικά αναπολλοτρίωτων αγαθών.
 Το υπό ψήφιση νομοσχέδιο δεν θα άφηνε βέβαια αλώβητα εργασιακά δικαιώματα, κατακτήσεις των εργαζομένων στο ΥΠΠΟΑ και ασφαλώς οι συντάκτες του όπως και αλλού στο σχέδιο νόμου φροντίζουν για την διαιώνιση του κράτους του «τζουμπέ».
 Στο άρθρο 41 ακατανόητα δημιουργεί μεταξύ κατηγοριών εργαζομένων συνθήκες αυτοματισμού καθώς, παρότι έχουν ισοτιμηθεί οι κατηγορίες ΠΕ και ΤΕ, σε πλείστες όσες περιπτώσεις για τις θέσεις ευθύνης δεν προβλέπεται εντελώς αναιτιολόγητα η συμμετοχή κατά περίπτωση και εργαζομένων της κατηγορίας ΤΕ (πχ. Διοικητικού Οικονομικού), γεγονός που μόνο ερωτηματικά εγείρει τόσο για τον σχεδιασμό των μελλοντικών προσλήψεων στον φορέα όσο και για την ιεραρχική εξέλιξη εργαζομένων του φορέα της κατηγορίας ΤΕ.
 Εντυπωσιακό επίσης είναι το γεγονός, ότι εντελώς αιφνιδιαστικά στις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 43 προστέθηκε ρύθμιση που εξασφαλίζει την καταβολή της πρόσθετης αμοιβής σε συναδέλφους αρχαιοφύλακες μόνο επί διετία με το υπάρχον καθεστώς. Μετά την παρέλευση των δύο ετών την συγκεκριμένη υποχρέωση αναλαμβάνει το ΥΠΠΟΑ, με τις ήδη επιβαρυμένες υπηρεσίες του λόγω του φόρτου εργασίας αλλά και της δραματικής υποστελέχωσης, που όλοι γνωρίζουμε, ότι υπάρχει οριζόντια στο ΥΠΠΟΑ. Ασφαλώς σε πρώτη φάση η καταβολή της πρόσθετης αμοιβής στο μέλλον θα έχει πολύμηνες καθυστερήσεις ενώ είναι πιθανό εκ του μη όντος να ανοίξει και θέμα περικοπών στην συγκεκριμένη αμοιβή. Το ζήτημα δεν είναι μόνο κλαδικό αλλά αφορά συνολικά τις περικοπές μισθών στον Δημόσιο τομέα όπως προοιωνίζεται και στην περίφημη πια έκθεση Πισαρίδη και τις σχετικές αναφορές για τις περικοπές μισθών και συντάξεων.
 Δυστυχώς στο επίπεδο της διοίκησης στο άρθρο 43 παρ. 5 επαναλαμβάνεται η γνωστή διαδικασία της ανάθεσης σε θέσεις ευθύνης. Για όλη την διοικητική πυραμίδα προβλέπεται η τοποθέτηση με ανάθεση στις θέσεις ευθύνης αναπληρωτών προϊσταμένων από το διορισμένο από τον υπουργό πολιτισμού ΔΣ, το οποίο μεταβατικά και για χρονικό διάστημα που θα φτάνει τα δύο έτη θα διορίσει με την σειρά του τους προϊσταμένους. Δεν είναι ευθύνη των εργαζομένων που θα επιλεγούν με το διαβλητό καθεστώς της ανάθεσης η άσκηση καθηκόντων προϊσταμένου αλλά για μια κυβέρνηση που ευαγγελίζεται την «αριστεία» και το «επιτελικό κράτος», φαίνεται ότι το κατάλληλο εργαλείο είναι οι αναθέσεις. Προφανώς για ένα μεταβατικό διάστημα πρέπει να λειτουργήσει ο νέος φορέας αλλά επίσης γνωρίζουμε από την εμπειρία μας πολύ καλά, ότι αυτή η κυβέρνηση έχει διορίσει στρατιές μετακλητών στο Δημόσιο και πορεύεται με το δόγμα «ουδέν μονιμότερο του προσωρινού»/ Οι ίδιοι άνθρωποι το έχουν αποδείξει και στο παρελθόν.
Σε άλλα σημεία του νομοσχεδίου όπως φάνηκε κι από την ακρόαση των φορέων στην Επιτροπή Μορφωτικών υποθέσεων αναδείχθηκε με τον πιο εύγλωττο τρόπο η προχειρότητα στην νομοθέτηση από πλευράς υπουργείου.
 Ενώ για παράδειγμα στα άρθρα 46 -56 προβλέπεται η ΙΔΡΥΣΗ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΜΟΥΣΕΙΟ – ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΟ ΒΡΑΝΑ» ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΛΕΣΒΟΥ ο ίδιος ο πρόεδρος της πολιτιστικής εταιρείας Αρχιπέλαγος κ. Σηφουνάκης ζήτησε την απόσυρση του συνόλου των διατάξεων!
 Στο ίδιο πλαίσιο της εσπευσμένης τακτοποίησης εκκρεμοτήτων επιχειρείται με το άρθρο 59, που τροποποιεί σχετικό άρθρο του Αρχαιολογικού Νόμου, η εξαγωγή αρχαιοτήτων από την χώρα για αρχικό διάστημα πενήντα ετών που μπορεί να ανανεωθεί άπαξ για άλλα πενήντα. Η ισχύουσα διάταξη ορίζει το σχετικό διάστημα συνολικά σε 10 χρόνια κι όχι 100 όπως επιχειρείται σήμερα. Όπως προέκυψε από την ακρόαση των φορέων πρόκειται για φωτογραφική διάταξη που αφορά το Μουσείο Μπενάκη και την εξαγωγή συλλογών του στο εξωτερικό για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Ασφαλώς το θέμα δεν είναι η αδιαμφισβήτητη προσφορά του Μουσείου Μπενάκη στα πολιτιστικά πράγματα επί δεκαετίες, αλλά το γεγονός, ότι η συγκεκριμένη ρύθμιση, όπως κάθε νομοθετική διάταξη, θα έχει καθολική ισχύ ανοίγοντας επικίνδυνους δρόμους για την διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς και των κινητών μνημείων της χώρας. Εκτός εάν ανομολόγητος σκοπός της κυβέρνησης μέσω αυτού του άρθρου είναι να ανοίξει τον δρόμο για την συζήτηση περί δανεισμού αρχαιοτήτων από το εξωτερικό, όπως εξάλλου ατυχώς προ καιρού είχε δηλώσει και ο κ. Μητσοτάκης αιφνιδιάζοντας τους πάντες αλλάζοντας την εθνική πολιτική για την επιστροφή των γλυπτών από τα μνημεία της Ακρόπολης. Πρόκειται για άκρως επικίνδυνη διάταξη που κανένας εργαζόμενος στον πολιτισμό δεν μπορεί να αποδεχθεί και θα πρέπει να απαλειφθεί άμεσα.
 Στο άρθρο 60 με το οποίο επίσης τροποποιείται σχετικό άρθρο του Αρχαιολογικού Νόμου, επιχειρείται η αλλαγή ουσιαστικά ιδιοκτησίας χιλιάδων κινητών μνημείων ιδιοκτησίας ΥΠΠΟΑ τα οποία σήμερα στεγάζονται επί παρακαταθήκη στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης τα οποία με βάση την συγκεκριμένη διάταξη θα θεωρούνται εφεξής ενιαίο και αμετάβλητο σύνολο του οποίου δεν θα επιτρέπεται η διάσπασή του.
 Στο ίδιο πλαίσιο κακής νομοθέτησης με δύο απλές προτάσεις παρατείνεται το ιδιότυπο καθεστώς μέχρι 31/8/2021 της «εκκαθάρισης εν λειτουργία» του Ταμείου Αλληλοβοήθειας. Πρόκειται για ρύθμιση που ευθύς εξαρχής μας είχε βρει αντίθετους, καθώς διακόπηκε βίαια η προσπάθεια εξορθολογισμού και διερεύνησης πιθανής κακοδιαχείρισης με βάση μεταξύ άλλων, όσα εχουν καταγγείλει εργαζόμενοι στο ΥΠΠΟΑ Η «εκκαθάριση εν λειτουργία» επιπλέον έχει ρίξει με τις γνωστές «αναστολές συμβάσεων εργασίας» στον καιάδα της ανεργίας, και του εκμηδενισμύ στοιχειωδών ασφαλιστικών δικαιωμάτων εργαζόμενες του Ταμείου Αλληλοβοήθειας οι οποίες για πάνω από 10 και 15 χρόνια εργάζονταν στον παιδικό σταθμό αλλά και στον φορέα. Θα αναμέναμε να τεθεί τέλος στο βάρβαρο και αντεργατικό καθεστώς των αναστολών συμβάσεων εργασίας, περιμένουμε ακόμα και σήμερα –όχι επί ματαίω ελπίζουμε- παρατάξεις που έχουν την ευθύνη της διοίκησης συλλόγων και της ομοσπονδίας να ψελλίσουν επιτέλους δυο λόγια υπέρ των εργαζομένων.
Για εμάς στο ΑΡΜΕ εξακολουθεί να ισχύει η αρχικά διατυπωμένη θέση μας για την υπεράσπιση του δικαιώματος στην εργασία με την εφαρμογή επιτέλους της κείμενης νομοθεσίας, ώστε όσον αφορά τους εργαζόμενους, να μπει τουλάχιστον ένα τέλος τόσο στην ομηρία όσο και στο υβριδικό καθεστώς των «αναστολών συμβάσεων εργασίας» χωρίς κανένα μισθολογικό και ασφαλιστικό δικαίωμα.
Συναδέλφισσες συνάδελφοι
είναι χρέος τόσο των συνδικαλιστικών παρατάξεων όσο και των συλλογικών μορφών οργάνωσης της εργασίας στο ΥΠΠΟΑ, να μην επιτρέψουμε την υλοποίηση σχεδιασμών που με πρόσχημα την ανάγκη για τον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου για το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων σαράντα και πλέον έτη (1977) από την δημοσίευση του Ιδρυτικού του Νόμου,
• στρώνει διάπλατα τον δρόμο για την ιδιωτικοποίηση μέρους της πολιτιστικής κληρονομιάς, της διαχείρισης δημοσίων εσόδων από κακέκτυπα του ΟΠΕΠ,
• διακινδύνευει τα κινητά μνημεία της χώρας με την απαράδεκτη διάταξη περί εξαγωγής αρχαιοτήτων που μπορεί να φτάνει ακόμα και τον ένα αιώνα
• αλλάζει το καθεστώς καταβολής μισθολογικών δικαιωμάτων
• δημιουργεί αυτοματισμούς μεταξύ των εργαζομένων
• αποξενώνει τα στελέχη του υπουργείου από την διοίκηση του νέου φορέα
• τακτοποιεί ημέτερους

Οι εργαζόμενοι στο ΥΠΠΟΑ πρώτοι αναγνωρίσαμε την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου θεσμικού πλαισίου για το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων, που θα το καθιστούσε φορέα πολιτιστικής ανάπτυξης με δράσεις που θα είχαν κοινωνικά ανταποδοτικό χαρακτήρα, με στελέχωση που θα του επέτρεπε να επιτελέσει τον ρόλο του.
Σήμερα είναι ανάγκη να επαναφέρουμε στον δημόσιο διάλογο όλα εκείνα τα στοιχεία που δεν φαλκιδεύουν τον δημόσιο χαρακτήρα του νέου φορέα μέσα από έναν ουσιαστικό κι όχι προσχηματικό διάλογο όπως έγινε μέχρι σήμερα.
Για το ΑΡΜΕ ο δημόσιος χαρακτήρας της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι αδιαπραγμάτευτος, τα δικαιώματα των εργαζομένων στην πολιτιστική κληρονομιά επίσης.
Έτσι πορευτήκαμε, έτσι θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε έχοντας εμπιστοσύνη σε όλες και όλους τους εργαζόμενους στο ΥΠΠΟΑ που κάθε μέρα, ακόμα και σήμερα μέσα στις συνθήκες της πανδημίας, παλεύουν για την προστασία, την ανάδειξη και την διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.