19/9/2019
Να σωθεί το βυζαντινό
σταυροδρόμι της Θεσσαλονίκης
Ψήφισμα 6 πρωτοβάθμιων
συλλόγων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού
Οι σύλλογοι εργαζομένων του
υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού που συνυπογράφουμε το παρόν ψήφισμα
δηλώνουμε την πλήρη αντίθεσή μας στην καταστροφική για την τύχη των αρχαιοτήτων
πρωθυπουργική εξαγγελία για απόσπαση κι επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων, που
βρέθηκαν στο σταθμό Μετρό Βενιζέλου στην Θεσσαλονίκη.
Πρόκειται για ενέργεια που αιφνιδίασε
την επιστημονική κοινότητα, δημιούργησε αναταραχή στην πόλη της Θεσσαλονίκης
και κινδυνεύει να αποβεί επικίνδυνη για την ακεραιότητα του μνημειακού συνόλου.
Αυτό που είναι ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι ο πρωθυπουργός, στην ίδια ομιλία,
προφανώς από εσφαλμένη πληροφόρηση, μετέθεσε τα χρονοδιαγράμματα όλου του έργου
του Μετρό Θεσσαλονίκης (13 σταθμοί)για το 2023, «φορτώνοντας» όλη την
καθυστέρηση στον σταθμό Βενιζέλου. Για άλλη μια φορά, στο στόχαστρο βρίσκονται
οι αρχαιότητες ως «καθυστέρηση» όλου του έργου, όταν είναι γνωστό ότι σταθμοί
στους οποίους βρέθηκαν σημαντικές αρχαιότητες έχουν παραδοθεί εδώ και χρόνια
και θα μπορούσαν να αρχίσουν να λειτουργούν σε εύλογο χρονικό διάστημα οι 12
σταθμοί της βασικής γραμμής.
Ποια είναι η διαφορά των ευρημάτων
του σταθμού Βενιζέλου; Στον σταθμό Βενιζέλου υπήρξε η σπάνια ευκαιρία να
ερευνηθούν μοναδικής σημασίας αρχαιότητες, όπως το βυζαντινό τετράπυλο και η
διασταύρωση των δύο κύριων οδών, της μέσης οδού και της κάθετης της βυζαντινής
Θεσσαλονίκης, που ήταν η δεύτερη σημαντικότερη πόλη της Βυζαντινής
Αυτοκρατορίας, μαζί μετα παρόδια δημόσια κτίρια, που καθιστούν το συγκεκριμένο
μνημειακό σύνολο μοναδικό στο είδος του.
Οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες στο
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού πολλές φορές βρεθήκαμε αντιμέτωποι με το
πλαστό δίλημμα «αρχαία ή ανάπτυξη». Την απάντηση την έχει δώσει η πολύ πρόσφατη
ιστορία μέσα από τα μεγάλα δημόσια έργα που πραγματοποιήθηκαν την τελευταία
εικοσαετία στην χώρα, όπου αποδείχθηκε περίτρανα ότι η πολιτιστική κληρονομιά,
όχι μόνο δεν αποτελεί τροχοπέδη, αλλά ότι μπορεί να συνυπάρξει με τα μεγάλα
αναπτυξιακά έργα. Μερικά από τα παραδείγματα είναι η αλλαγή της γραμμής του
Τραμ στην Αθήνα, η αλλαγή σχεδιασμού στο σταθμό Κεραμεικός του Μετρό της
Αθήνας, η διατήρηση αρχαιοτήτων in situ στο σταθμό Μοναστηράκι του Μετρό.
Αυτό ακριβώς αναγνωρίστηκε με την τεχνική λύση που δόθηκε και έχει αρχίσει ήδη
να υλοποιείται από το 2017 στο σταθμό Βενιζέλου της Θεσσαλονίκης.
Καλούμε την κυβέρνηση και την Υπουργό
Πολιτισμού να μην προβούν σε αλλαγή της ισχύουσας Υπουργικής Απόφασης που
εκδόθηκε το 2017 μετά από γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, που
προβλέπει την συνύπαρξη των αρχαιοτήτων και του τεχνικού έργου, προκρίνοντας
την λύση της κατά χώρα διατήρησης των αρχαίων και της κατασκευής του σταθμού
κάτω από το επίπεδο των αρχαιοτήτων. Αυτή η λύση είναι επιστημονικά
τεκμηριωμένη και αποτελεί την μοναδική
ορθή πρόταση για την διαχείριση των αρχαιοτήτων, εξασφαλίζοντας παράλληλα την
απρόσκοπτη ολοκλήρωση του έργου χωρίς επιπλέον οικονομικές και χρονικέςεπιβαρύνσεις.
Γι’ αυτό και είναι είναι η μόνη σύμφωνη με τον Αρχαιολογικό Νόμο που είναι
απολύτως σαφής στο θέμα αυτό: «Η μετακίνηση μνημείου λόγω τεχνικού
έργου εξετάζεται μόνο όταν μετά από σχετικό επιστημονικό έλεγχο αποκλείεται
κάθε δυνατότητα διατήρησής του στο περιβάλλον του» (άρθρο 42)
Ενώνουμε την φωνή μας με όλους τους
επιστημονικούς φορείς, όλες τις συλλογικότητες της κοινωνίας των πολιτών, όλους
όσοι παλεύουν για την σωτηρία των αρχαιοτήτων στο σταθμό μετρό Βενιζέλου.
Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΠΠΟ Αττικής, Στερεάς και Νήσων
Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων
Πανελλήνια Ένωση Συντηρητών Αρχαιοτήτων
Τμήμα ΕΜΔΥΔΑΣ Αττικής του ΥΠΠΟΑ
Σύλλογος Αυτοδυτών ΥΠΠΟ
Πανελλήνιος Σύλλογος Υπαλλήλων Πτυχιούχων Ανώτατης Τεχνολογικής
Εκπαίδευσης του ΥΠΠΟΑ
