Θα περίμενε
κανείς πέρα από τα συνθήματα η ακραία νεοφιλελεύθερη ΝΔ του κ. Μητσοτάκη να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο πλέγμα
προτάσεων για τον πολιτισμό. Αναζητήσαμε
λοιπόν κι εμείς με την σειρά μας τις νέες «πρωτοπόρες» ιδέες της ΝΔ.
Τελικά
διαπιστώνεται, ότι όχι μόνο δεν
υπάρχει τίποτα το νεωτερικό αντίθετα, αναμασούν τα ίδια και τα ίδια, κοινοτυπίες για την σπουδαιότητα του
πολιτισμού και άκρατο κυνήγι για ιδιωτικοποιήσεις.
Ας δούμε
μια δυο χαρακτηριστικές περιπτώσεις:
Τι έχει να μας πει η ΝΔ για την ανάγκη
χάραξης μιας σύγχρονης μουσειακής πολιτικής;
Αντιγράφουμε
από το πρόγραμμά τους: «το μοντέλο του μουσείου της Ακρόπολης πρέπει να
επεκταθεί και σε άλλα μεγάλα μουσεία της χώρας, ώστε
να αποκτήσουν αυτονομία στην οργάνωση, τον τρόπο λειτουργίας και την αξιοποίηση
των πόρων τους, αλλά και να συνεργάζονται στενότερα με τις τοπικές κοινωνίες
δημιουργώντας πολλαπλά κοινωνικά και οικονομικά οφέλη».
Για τους
συντάκτες του προγράμματος της ΝΔ, η
ιδιωτικοποίηση στον πολιτισμό πρέπει να συνεχίσει και να επεκταθεί και στα
υπόλοιπα μεγάλα δημόσια μουσεία της χώρας. Οραματίζονται το Εθνικό Αρχαιολογικό, το Βυζαντινό και Χριστιανικό
και τα υπόλοιπα μεγάλα δημόσια μουσεία
αποκομμένα από το υπουργείο πολιτισμού, να λειτουργούν ως νομικά πρόσωπα
δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, με διοικητικά συμβούλια, που θα αποτελούνται
από τους εκλεκτούς του εκάστοτε υπουργού, θα έχουν διοικητική αυτοτέλεια και το
σπουδαιότερο αυτονομία στην αξιοποίηση των πόρων.
Αν δεχτούμε
την ηπιότερη εκδοχή αυτού του εφιαλτικού σεναρίου, δηλαδή την αυτονομία στην
διαχείριση οικονομικών πόρων, κι όχι στην διαχείριση των πολιτιστικών πόρων των
μουσείων ή των εργαζομένων σ’ αυτά, η
πρόταση αυτή οδηγεί κατευθείαν στο μαρασμό και το κλείσιμο δεκάδων
αρχαιολογικών χώρων και μουσείων, και τον οικονομικό αφανισμό υπηρεσιών του
ΥΠΠΟΑ.
Όλοι εμείς
που εργαζόμαστε στο ΥΠΠΟΑ γνωρίζουμε, ότι
τα κάθε λογής έσοδα από αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία ανακατανέμονται
σύμφωνα με τις ανάγκες που υπάρχουν για την κάλυψη έργων υποδομής, λειτουργικών
εξόδων ακόμα και για τις απαλλοτριώσεις για στερήσεις χρήσης ή ιδιοκτησίας για
αρχαιολογικούς σκοπούς. Αν πάψει να
υπάρχει αυτό το αναδιανεμητικό σύστημα στην κατανομή των πόρων από τα έσοδα,
αλήθεια αυτές οι ανάγκες από πού θα καλυφθούν;
Αποκαλύπτεται
με σαφήνεια ο στόχος της διπλής
ιδιωτικοποίησης: ιδιώτες σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους αλλά και
ιδιώτες, που θα καλύπτουν λειτουργίες του ΥΠΠΟΑ, το οποίο λόγω του οικονομικού
στραγγαλισμού που θα επέλθει, δεν θα μπορεί να ανταποκριθεί σε βασικές του
υποχρεώσεις.
Σε ιδιώτες λοιπόν τα κέρδη από την
«αξιοποίηση» της πολιτιστικής κληρονομιάς κι ότι δεν φέρνει κέρδος ας κλείσει.
Το σενάριο είναι Οργουελικό.
Ορισμένα
μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι (τα πλέον κερδοφόρα) ανοιχτά και σε ιδιώτες κι
όλα τα υπόλοιπα κλειστά. Προφανώς η συζήτηση για τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα των
μουσείων και την «ορθολογική ψυχαγωγία», που πρέπει να προσφέρουν στο κοινό ως
χώροι πολιτισμού δεν απασχολεί τη ΝΔ. Αντίστοιχα το ΤΑΠ θα αποτελεί ουσιαστικά
τον χώρο υποδοχής «έξυπνων» επιχειρηματικών σχεδίων από τον ιδιωτικό τομέα.
Το πρώτο μουσείο που φαίνεται να ανοίγει αυτή τη νέα
εποχή φαίνεται να είναι, καθώς μνημονεύεται ρητά, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το οποίο πρέπει «να αναδιοργανωθεί».
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό.
Στο ίδιο πρόγραμμα διαβάζουμε, για
νέες αντιλήψεις στο ωράριο λειτουργίας των αρχαιολογικών χώρων, την φύλαξη, την
καθαριότητα και την προβολή.
Αλήθεια η λογική ερώτηση είναι ποιες θα είναι
αυτές οι νέες αντιλήψεις. Ο κ. Μητσοτάκης, όχι πολύ παλιά, είχε αναρωτηθεί για την αναγκαιότητα
φύλαξης της Δήλου σε περιόδους χαμηλής επισκεψιμότητας. Λες και η φύλαξη
σχετίζεται αποκλειστικά και μόνο με την τουριστική κίνηση κι όχι με την ανάγκη
για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ο ίδιος
πολύ πρόσφατα έχει διατυπώσει την άποψή του για την επταήμερη εργασία κι ως
υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης με ιερό μένος
επέβαλε την εργολαβική εργασία στο Δημόσιο και την απίθανη αξιολόγηση του
υποχρεωτικού 15% των ανεπαρκών δημοσίων υπαλλήλων κι άρα της δημιουργία
δεξαμενής προς απόλυση εργαζομένων. Πως
ακριβώς οραματίζονται αυτές τις νέες αντιλήψεις, ειδικά οι εργαζόμενοι στο
υπουργείο πολιτισμού, δεν χρειαζόμαστε μεταφραστή για να τις καταλάβουμε, τις
ζήσαμε στο πετσί μας.
Τελικά το πρόγραμμα της ΝΔ όσον αφορά τον πολιτισμό και το
υπουργείο πολιτισμού δεν είναι τόσο
ασαφές και γεμάτο ωραία λόγια, όσο θέλουν να μας το παρουσιάσουν. Αποτελεί την επιτομή της βίβλου του
νεοφιλελευθερισμού.
ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΕΜΑΣ ΤΟ
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΑΓΑΘΟ ΥΠΑΡΧΕΙ ΩΣ ΔΗΜΟΣΙΟ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΤΟ ΑΓΑΘΟ.
Είναι βασικό στοιχείο του κοινωνικού
κράτους, που με κόπο πρέπει να ανασυσταθεί στην χώρα μετά το τέλος των
μνημονίων.
ΚΑΠΟΙΟΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΜΑΣ
ΓΥΡΙΣΟΥΝ ΠΑΛΙ ΠΙΣΩ.
